نمادهای شهری ویژه مشهدالرضا(ع) طراحی می‌شود / عطر هویت با «پیشخوان‌های زیارت»
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۷۵۷۹۰
به گزارش قدس خراسان، بحث هویت شهری در کلانشهر مذهبی مشهد از آن موضوعات بحث برانگیز بین شهرسازان و مدیران شهری است؛ موضوعی که طی سالها و ادوار گذشته هر بار با تغییر مدیران و تصمیم‌گیران به رنگی دیگر درآمده است.
اگر طرحهای توسعه شهری فارغ از فرهنگ و هویت شهرها، به صورت یکنواخت و مشابه درنظر گرفته شود، منجر به ایجاد محیط‌هایی به دور از معنا، کاهش تعاملات اجتماعی، از بین رفتن حس تعلق شهروندی، بی‌تفاوتی شهروندان نسبت به محیط زندگی و در یک کلام بی‌هویتی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اتفاقی که متأسفانه در این سالها شاهد آن بودیم، بی‌توجهی یا کم‌توجهی به هویت دومین کلانشهر مذهبی جهان اسلام یعنی مشهد تا آنجا پیش رفت که روزی چشم باز کردیم و دیدیم هیچ رنگ و بویی از زیبایی این هویت در خیابان‌های شهر نیست. انگار اراده‌ای نامرئی خواست امام رضا(ع) در متن شهر نباشد و تمام حس و حال یک شهر زیارتی به همان چهار خیابان اطراف حرم مطهر خلاصه شود.
معماری مشهدالرضا(ع) باید بوی هویت بدهد
محمد حسین‌زاده، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در یادداشتی جان مطلب را این‌گونه عنوان کرده و نوشته است: «اگر قرار باشد همه شهرهای ایران و حتی جهان ساختمان‌هایی شبیه به هم، غذاهایی یک شکل، مردمانی با پوشش یکدست، زبانی یکسان و آداب و رسومی یک شکل داشته باشند، دیگر چه زیبایی باقی می‌ماند؟ همین تفاوت هاست که زیبایی‌ها را رقم می‌زند. معماری مشهد، اصفهان و شیراز باید با هم فرق داشته باشد، همان طور که لهجه‌ها و گویش هایشان باهم فرق دارد».
توجه به هویت شهری به ویژه برای کلانشهر مذهبی مشهد که موجودیت شهر به واسطه وجود بارگاه مطهر امام رضا(ع) است، امری ضروری بوده و برنامه‌ریزی برای حفظ و پایداری این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.
زنده بودن شهر به هویت آن وابسته است
مدیر اندیشکده توسعه منطقه‌ای خراسان رضوی در این باره معتقد است: هویت اصلی و یا به عبارتی دال اصلی شهر مشهد کماکان زیارت است و این امر منافاتی با خرده‌هویت‌ها و خرده‌فرهنگ‌های دیگر ندارد.
میثم ظهوریان عنوان کرد: زنده بودن روح شهر به تقویت ژنوم و هویت مشترک وابسته است و ما اگر توسعه و پیشرفت شهر را مبتنی بر هویت مشترک شکل دهیم، در صورت رخداد جنگ و ویرانی شهر می‌توان گفت که باز هم شهر زنده است.
وی ادامه داد: اهمیت دارد در بحث توسعه و پیشرفت شهر مبنا تقویت این هویت باشد و به نوعی باید در تلاش بود تا از روش‌های مختلف این هویت را تقویت کرد.
به گفته مدیر اندیشکده توسعه منطقه‌ای خراسان رضوی، در نام این شهر با عنوان «مشهدالرضا(ع)» یک ژنوم قوی وجود دارد که بیانگر هویت شهر بوده و شکل‌گیری این شهر بر اساس این هویت نیز اتفاق افتاده است. مشهد در ابتدا روستا بوده و وجود مضجع شریف امام رضا(ع) سبب تبدیل آن به شهر شد و اگر حرم نبود شاید مشهد در حد روستا باقی می‌ماند.
ظهوریان افزود: اما امروزه ما در ابعاد مختلفی به این هویت قوی و ظرفیت مهم که در اختیار ما قرار دارد کم توجه هستیم و به نوعی با کارکردهای مختلف خود برخی اوقات این موضوع را تضعیف می‌کنیم.
نبود هم‌پیوندی بین نقاط مختلف مشهد و حرم رضوی
اگر مشهد را مشهدالرضا(ع) می خواهیم، نیازمند مدیران و شهرسازان هویت‌گرا هستیم که با تصمیمات خود حافظه تاریخی مردم این شهر را احیا کرده و مانع از دست رفتن هویت شهر شوند. با این مقدمه به سراغ رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد رفتیم تا ببینیم شورای ششم برای هویت شهر چه تدبیری برای این مهم دارد.
حمید ضمیری در گفت‌وگو با خبرنگار ما با تأکید بر اینکه یکی از چالش‌های عمده در بحث هویت مشهد، نبود هم‌پیوندی بین حرم مطهر رضوی و سایر نقاط شهراست، گفت: شما شاهد هستید هر چه از حرم مطهر دور می‌شویم، هم‌پیوندی از بین می‌رود به طوری که مناطقی مانند قاسم‌آباد، آب و برق یا احمدآباد انگار یک شهر غیر زیارتی است.
وی تصریح کرد: تمام شهر مشهد، شهر آقا علی‌بن موسی الرضا(ع) است و در هر کجای این شهر باید حس و حال زیارت و معنویت دیده شود. در همین زمینه ما در چند ماه اخیر طرحی به نام پیشخوان‌های زیارت تهیه کردیم.
به گفته رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد، پیشخوان‌های زیارت عناصر واسطی مانند المان، آرایه، صوت و رویداد هستند که در محلات و گذرهای تشرف، ورودی‌های مشهد و محلات مختلف ایجاد می‌شوند تا افراد ناخوداگاه متوجه شوند اینجا شهر امام رضا(ع) است.
ضمیری یادآور شد: بولوار وکیل‌آباد مستقیماً رو به حرم مطهر رضوی است و همان‌طور که از عرصه شهدا می‌توان به حضرت سلام داد، از آنجا هم می‌توانند؛ اما بیشتر شهروندان از این موضوع اطلاع ندارند. بنابراین باید در این نقاط المان‌هایی مانند المان سلام که در میدان شهدا وجود دارد، نصب شود.
وی با بیان اینکه مشهد فقط یک منشأ اثر دارد و آن وجود مضجع شریف امام رضا(ع) است و جای‌جای این شهر باید حس و حال زیارت وجود داشته باشد، ادامه داد: یک شکل دیگر از این پیشخوان‌ها می‌تواند عمودها یا نشانه‌هایی باشد که فاصله محل را تا حرم مطهر مشخص کند و در نقاط مختلف شهر نصب شود تا شهروندان با نگاه به آن‌ها ضمیر ناخودآگاهشان درگیر حس زیارت شود.
ضمیری بیان کرد: طرح راهبردی پیشخوان‌های زیارت به تازگی تهیه شده و در مرحله بررسی و تصویب است و پس از مطالعات اجرایی انجام می‌شود. امیدواریم تا آخر سال ۱۴۰۲ بخشی از آن اجرایی شود و بتوانیم عناصری را در مشهد داشته باشیم که موجب هم‌پیوندی بافت شهری ما با حرم مطهر رضوی می‌شوند.
هرچند این اقدام شورای شهر برای تداعی هویت زیارتی مشهد اقدامی ارزشمند است؛ اما انتظار می‌رود با اقدامات زیرساختی و مهم دیگر در حوزه شهرسازی و معماری همراه شود تا بتواند حق مطلب را در خصوص هویت این شهر ادا کند.
خبرنگار: معصـومــه مــؤمنیان
منبع: روزنامه قدسمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری مشهد مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی مشهد الرضا مشهدالرضا ع پیشخوان ها امام رضا ع هم پیوندی هویت شهر حرم مطهر شهر مشهد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۷۵۷۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرماندار: طرح تأمین پارکینگ اطراف حرم مطهر رضوی را تحویل دولت داده‌ایم
به گزارش قدس خراسان، سال‌هاست موضوع کمبود پارکینگ در اطراف حرم مطهر رضوی به معضلی برای زائران و مجاوران تبدیل شده است؛ موضوعی که البته مسئولان هم با آن بیگانه نبودند و علاوه بر اینکه در ایام پیک مسافر سعی در برطرف کردن موقتی آن داشتند، در سایر اوقات نیز بر ضرورت رفع آن تأکید کردند اما مشکل همچنان باقی است.
تأکید دوباره تولیت آستان قدس رضوی بر تأمین پارکینگ در اطراف حرم مطهر
تولیت آستان قدس رضوی در دیدار اخیر با اعضای شورای شهر درخصوص توجه ویژه شورای شهر مشهد برای تحقق دستور رئیس‌جمهور در حل مشکل پارکینگ اطراف حرم مطهر برای خدمت‌رسانی هرچه شایسته‌تر به زائران و مجاوران تأکید کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی با اشاره به میزان گسترده سفرهای زائران با خودرو شخصی به مشهد مقدس، ادامه داد: رئیس جمهور درخصوص رفع مشکل پارکینگ اطراف حرم مطهر دستورات لازم را به معاون اول و معاون اجرایی داده‌اند و بخش‌های مختلف دولت نیز آمادگی لازم را برای همکاری دارند و این نگاه در دولت، مستلزم پیگیری ویژه شورای شهر مشهد و مدیران شهری برای تحقق دستورات رئیس‌جمهور در حل مشکل پارکینگ زائران است.
کاربری زیرگذر حرم مطهر پارکینگ نیست
البته دغدغه تولیت آستان قدس رضوی برای رفع مشکل پارکینگ در اطراف حرم مطهر رضوی مسبوق به سابقه است، به طوری که وی در سال۱۴۰۰ هم در این خصوص گفته بود: موضوع تأمین پارکینگ یکی از درخواست‌های مکرر و از دغدغه‌های زائران است، بنابراین مسئولان شهری و استانی برای رفع این کمبود در اطراف حرم مطهر باید تدبیری بیندیشند. موضوع پارکینگ در اطراف حرم مطهر اکنون به یک معضل تبدیل شده و مشکلات زیادی برای زائران ایجاد کرده است، به طوری که مردم نسبت به نبود محل پارک خودرو در حریم حرم مطهر گلایه دارند. تأمین پارکینگ همگانی و ساخت شبکه معابر عمومی وظیفه مدیریت شهری و دستگاه‌های متولی در استان خراسان رضوی است، اما آستان قدس سال‌هاست برای رفع مشکلات زائران و مردم، زیرگذر حرم را به طور موقت به این منظور اختصاص داده است، درحالی‌که در طراحی ابتدایی و ساخت زیرگذر حرم، کاربری عبادی و رواق مدنظر بوده است. از سالیان گذشته مشکل پارکینگ اطراف حرم مطهر نیز هرسال پررنگ‌تر شده است، به طوری که امروز دیگر پارکینگ‌های زیرگذر حرم مطهر پاسخگوی جمعیت زائران نیستند و دستگاه‌های شهری و استانی متولی این بخش نیز طی سال‌های اخیر نسبت به این موضوع غفلت کرده‌اند و برای حل این مشکل مردم اقدام قابل‌توجهی انجام نداده‌اند. ساخت پارکینگ در ابتدای چهار خیابان اصلی منتهی به حرم مطهر از راهکارهای رفع این مشکل است تا زائران خودروهای شخصی خود را آنجا پارک کرده و ادامه مسیر را با سرویس‌ها و وسایل حمل‌ونقل رایگانی که مخصوص آنان تعبیه شده است، طی کنند.
مروی با تأکید بر اینکه کمبود پارکینگ در مشهد به‌ویژه در ایام عید نوروز و مناسبت‌های مذهبی یکی از معضلات مهم زائران است، گفت: براساس آمار بیش از ۸۰درصد زائران با خودرو شخصی به مشهد مشرف می‌شوند، بنابراین تأمین پارکینگ یکی از اولویت‌هاست. مسئولان باید به موانع پیش روی زیارت زائران رسیدگی کنند، چراکه نبود جای پارک خودرو سبب ایجاد و تشدید ترافیک در اطراف حرم مطهر می‌شود.
در اطراف حرم مطهر رضوی به چند جای پارک خودرو نیاز است؟
مرداد سال گذشته بود که شهردار مشهد ایجاد پارکینگ‌های طبقاتی در سطح شهر مشهد به‌خصوص در محدوده پیرامونی حرم مطهر را یکی از رویکردهای اصلی شهرداری برشمرد.
محمدرضا قلندرشریف درباره برآورد پارکینگ مورد نیاز مشهد در محدوده حرم مطهر رضوی بیان کرد: برآورد ما برای تعداد پارکینگ مورد نیاز در محدوده پیرامونی حرم حداقل ۳۰ هزار واحد پارکینگ طبقاتی است که البته در پروژه‌های مختلف باید عملیاتی شود. هم‌اکنون بیش از ۳ هزار واحد پارکینگ داریم که در اختیار شهروندان قرار گرفته است.
او تصریح کرد: ابعاد اجرایی تأمین پارکینگ در مشهد متنوع و گسترده است. در حال برنامه‌ریزی همه‌جانبه هستیم و از همین جهت پروژه‌ای نیست که در عرض یک سال تمام شود و دستکم سه تا چهار سال عملیات اجرایی آن ادامه خواهد داشت. به عبارتی در حال برنامه‌ریزی هستیم تا به ظرفیت ۳۰هزار واحد پارکینگ در اطراف حرم مطهر برسیم.
شهردار مشهد تأکید کرد: در عین حال در اطراف حرم مطهر پارک سوارهای‌مختلفی داریم تا افرادی که نیازی ندارند با وسیله شخصی خود وارد محدوده حرم مطهر شوند با پارک خودرو در پارک‌سوارها و استفاده از وسایل نقلیه عمومی همچون ون‌ها برای ایاب‌وذهاب و زیارت در منطقه پیرامونی حرم مطهر تردد کنند. در تلاشیم هر دو موضوع را همزمان به نتیجه برسانیم تا در جهت خدمت به شهروندان عزیز گام برداشته شود.
بررسی ظرفیت ۲۰ پارکینگ عمومی غیرحاشیه‌ای شهرداری مشهد در اطراف حرم مطهر رضوی نشان می‌دهد، ظرفیت موجود همچنان ۳هزار جای پارک است.
عضو شورای شهر: در حال تهیه طرح هستیم
موضوع را از رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر مشهد پیگیری کردیم.
مجید نژادحسین در این باره گفت: با توجه به ارتباطی که تولیت آستان قدس رضوی با رئیس‌جمهور دارد موضوع کمبود پارکینگ‌های اطراف حرم مطهر رضوی را پیگیری کرده است و خواست برای تأمین پارکینگ در آن منطقه طرحی تهیه تا امکان تأمین پارکینگ فراهم شود. از شهرداری و مجموعه شورای شهر هم خواسته شد روی این موضوع تمرکز کنند و طرحی تهیه شود.
وی افزود: این موضوع در دستور کار شورا قرار گرفت و همکاران ما در مدیریت شهری در حال بررسی و ظرفیت‌شناسی هستند تا ببینیم چه مکان‌هایی برای تأمین پارکینگ مناسب است. قرار است در نخستین جلسه کمیسیون عمران همکاران حوزه معاونت عمران و حمل‌ونقل طرح پیشنهادی خود را ارائه دهند.
رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر مشهد بیان کرد: یک‌سری زمین‌ها مثل زمین راه‌آهن، گمرک، شرکت برق و... شناسایی شده که دولت در بحث تملک باید ورود کند تا شهرداری و آستان قدس رضوی بتوانند کار ایجاد پارکینگ‌ها را به صورت مشترک به انجام برسانند.
با توجه به دستور رئیس‌جمهور برای تأمین پارکینگ در اطراف حرم مطهر رضوی، موضوع را از عالی‌ترین نماینده دولت در شهرستان مشهد پیگیری کردیم.
فرماندار: طرح تأمین پارکینگ را تحویل دولت داده‌ایم
فرماندار مشهد در این باره گفت: ما باید جانمایی‌ها و برآورد مالی تملک‌ها را انجام می‌دادیم و طرح را به دولت ارائه داده‌ایم و هر زمان که تأمین بودجه انجام شود، اجرایی خواهد شد.
محسن داوری در پاسخ به این پرسش خبرنگار ما که در این طرح درمجموع چند جای پارک خودرو پیش‌بینی شده است، اظهار کرد: این طرح فازبندی و اولویت‌گذاری شده است و گام‌به‌گام پیش خواهد رفت.
خبرنگار: معصــومه مـؤمنیــان
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان